Khâm Hûai

Eddie L.Hnamte

Hun rei tak thawm ka neih loh hnuin 'KHAM HUAI' nen ka lo kir leh ta e.

KHAM HUAI

Thla eng chu lianga papui khai ang maiin a lang chiang hle a, ka chaw eikham chu mut mai ka tum na a, tuala naupang pawnto thawmy avang chuan ka muhil lawk thei lova, ka tho leh ta rih a. 

Tun ang, 'Arkaiden' zanah hi chuan val to lo ber tan pawh lung a leng hranpa ve hrim hrim a, muthilh mai theih a ni lo tlat. 'Hrui hnih chauh pawh ni se, perh loh ngawt ai chuan lunglen a hnem ve thovang chu maw' ti chungin pathlanga ka tingtang dah, hlui lam tawh chu ka'n la a, leihkapui lamah chuan muangchangin ka chhuak phei ta a.

Kan leihkapui rawih tawh lam, kil thlang lamah chuan thuthmunte siamremin, ka puan ven chu kap thleng dawnin ka'n hlim chhova. Ka pa roh em em thin, a tahreuh lianpui mai chu ka'n thut ren rawn a.

Chutah, tlin leh tlin lovin, 'Lung a leng e, a leng em mai...' ka'n ti tial raih raih mai a. Chang hnihna ka sa dawn chiah tihah chuan ka inngaihtuah harh thut a, 'Awih khaih! A va zia lo e, ka zai thiam ve viau thin emaw ka tia, ka rin ai daihin ka aw a lo tial tawh. Heti ang ringawt te chuan kawmthlang pa Chhana pawh ka tluk tawh dawn hleinem mawle... Lo hre phate hi an awm reu reu ang a, a zahthlak dawn em mai' te ka'n ti leh rih a. Hmar veng lamah chuan kei ang bawka thla eng lawm, nula leh tlangval thenkhat chu an zai ri bawng bawng mai bawk a, an thawm atang chuan an hlim hle tih a hriat a, ka awt ru hle mai a. Mahni leh mahni inbe mawlh mawlh chungin an sawi 'Arkaiden zan' chu khawhar ru tak chungin ka hmang ve ta naw naw a.

'Ekhai, Rinsanga chu i lung a va leng awm ngawih ngawih ve a, zaipui pawh i nei ve meuh nange?' tiin ka thian kawm ngeih em em thin Ngaiha chuan kawmthlang lam atang hian min rawn au dat dat a. Rang takin ka hawi thla a, 'Nie mawle, Arkaiden zanah meuh hi chuan keini ang belval vala val ve mai mai tan pawh hriat loh lengi ngaih a na ve a nih hi' tiin ka chhang a. Rinsanga chu a nui huk a, 'Akhai, ta mai mai thin che hian, nangni meuh belval vala in val te chuan keini te chuan haite pawh kan tluk nang le...' tia min chhang chungin leihkapuiah chuan a rawn zuang kai ve tharh a.

Ka tingtang perh lai min laksak pah chuan, 'Chuti anga i lung a len te chuan vengsang lama i chhas ve deuh Zothanpuii kha kan han rim dawn em ni? Tunlai chu ani nen hian in inhmu fuh riauin ka hria, in inkarah hian eng emaw ri ret ret a awm deuh lo maw? Hmanzan lenkhawmnaah reng khan in inthut hnaih mai a...' min han tizui a. Ka lak thutaksak duh vak lo nain, 'Akhai, ta mai mai a che, Zothanpuii te chu keini ang cho phak rual a ni hleinem chuti ang thil a awm awzawng lo mai. 

Keini angte chu tuma'n chawtak khukin min khukpui ve duh tak tak hleinem, a hmingin kan val ve mai mai zawng a nih hi' ka ti a, kan nui dun hawk hawk a.

'Kan thudang alai chuan naktuk chu tih tur em em i neih loh chuan Pu Vuana te lo mawng kawrah khan nghate kan zuk bak dawn em ni?' ka ti a, 'A phurawm khawp ang chu, chapchar awllen laite a ni bawk a, kaikuang hmui pawr singsiangte pawh ei a chakawm a lawm mawle, kawrte dung ka vah lohna pawh a rei tawh riau mai. Kan kal dawn nia' tiin min chhang a. 

'Chawei khamah muangchang lovin rawn kal la, a hman hmasa sa kawtchhuaha innghah ti ang aw. I rawn tlai khu leh ruai ang e, tun ang thalah hi chuan kal an thahnem thin a, man tur chan lohte pawh a hlauhawm a nia.' ka tizui a. 'Nie, tlai tawh lovang, ka chenpuiteho hi a lawm, zing thawh hi an hre lo hlawm lutuk a, a buaithlak tak tak a ni. A hma thei angah rawn chhuah ka tum dawn nia, khawnge, ka va haw phei phawt ang e, vawkchaw chhumte pawh ka ngaih kha mawle' a tih hnu chuan an in lam panin a haw phei ta a.

Inrinni tuk a ni a, zan lama ka mut that theih loh tehlul nen kan lui kal tum chuan min tham em avangin ka tho hma hle a, tuk danga ka thawh tlai thin tehlul nen tukin zet chu a dan a dang tlat. Tho hma chu ka inti viau tak nain ka thawh chuan ka nu chu eirawngbawlin a lo buai tawh hle a, thlasik rim chu nam tawh chiah lo mah se, nipui boruak a la thaw tak tak lova, zing zing boruak pawh a la vawt ang reng hle a. Kum atanga ka thawh rualin rang takin tap kil lam ka pan a, ketli ung ang reng taka ka nu thingpui lum sa, thukpena a hun lum thar thar chu noah ka'n thli chuak a, zingkara Mizo thingpui sen sa hang ngat ka'n in chu a va han tui teh reng em.

Tukthuan ei laiin ka nu hnenah chuan, 'Nu, vawiin chu Ngaiha nen Pu Vuana te vauah nghate kan zuk bak dawn a nia' ka ti a. Ka nu chuan, 'Nangni thiandun lah hi ram ka vak e hi in ti ve chhen a, hlawhtling tak tak si lo hian in zuk vak chau leh mai mai ang e...' a ti nang nang a. 'Nizan ka mumang a tha tlat, tun tum chu kan hlawhtling tawh ngei ngei ang. Ka thinlungah hian ka chiang a ni' ka'n ti ve ngawt a, ka chian lohzia hrechiangtu chu keimah tho ka ni si a, a ruk tak chuan ka nuih a za hle a. Ka pa chuan, 'Um... a nih zuk kal leh ta poh che u. Ha kan lo tat hriam ang e, hlawhchham awih loh aw ni ang. 

Zah zelah lairawk tumbu te kha i rawn ak haw leh tun ang e, ka thet dawn miah lo a nia' min ti a. Ka hmanhmawh em avangin ka chawei kham chuan ka chawthleng chu ka hnawl rawk a, 'Nu, chaw kha lian deuh takin min lo funsak thuai thuai teh. Kawtchhuahah innghah kan tia, ka tlai zawngin sa chhum tur i nei lo hlauh dah ang e' ka ti a, ka inthlak sawk sawk a, banga ka iptepui khai bal ang reng tak chu la thlain chempui leh chawfun chu ka ak zui a. Mizopa khumbeu ngei mai leh robber var nen kawtchhuah lam pan chuan ka tlan ta dawr dawr a.

Sana ka neih loh avangin ka tlai viau tawh ka ring na a, ka va thlen chuan Ngaiha hmel reng reng a lo la lang lova, minute 5 vel ka nghah hnu chuan thenawmpa Renga hi a rawn lang ta nawlh a. 'Ekhai, U Renga chu eng nge i thawh dawn a? I va hmanhmawh hmel ve' ka lo ti a. 'Nie mawle, hei tukinah kan vawkin a in bang a nawk chhia a, thawm that a ngai a. Rihnim ruam velah khuan thingtuai put tur ka zuk zawng teh ang' tia min chhan leh kal liam a rual a. 

A kal liam rual chuan Ngaiha pawh a rawn lang ve ta nawlh a, naupang pakhat hi a rawn hruai tel a. 'Aw... Ngaiha tak hi chu tlai thang tih takah kumkhaw tlaitluanin nghah a ngai dawn a nih hi maw! Tihngaihna vak a awm love, anni ang hi khawvel tifamkimtu an ni a, a tha ve reng reng e' te ka tirilru neuh neuh a.

'Ekhai! Kha i lo thleng ve thei maw, ka lo awm rei tawh ang reng a sin. Ruah phei chu tla se ka to thei hialin ka ring a ni' ka'n tifiamthu hlut a. 'Nie, hma zawh tak tak hi a har a ni. Tirawh, nghah dang i neih tawh loh chuan muangchang lovin i liamthla ang hmiang. Hei, U Mawia fapa Siamtea lah chuan ka kal tur kha min ngen tlat a, ka rawn hruai ve ta ringawt a nih hi' a ti a. 'A pawi hleinem, naupang chhia a nih tawh loh hi, heti anga ramhnuaia naupang hruai harh ve zauh zauhte pawh hi a tha viau a nia' ka tih hnu chuan hmanhmawh takin Pu Vuana te lo lam pan chuan kan liam thla ta hnak hnak a.

Lui kan zuk thleng chu rinai takin tui a lo tlem a, Ngaiha chuan, 'Aw le, tihchi lutuk. Kan hlawhtling ngei dawn e. Eng pawh ni se, nghate bak dawn hi chuan tui hi han tlem viau phawt mai sela, a fel vek mai a ni' a ti a, kan phur hlawm hle a. Kan chhak deuh lungpui tohlawt remchang laiah chuan kan innghat a, nghathal leh tuthlawhte nen lui hnar lam pan chuan kan chho ta a.

Thui pawh kan kal hmain lengkir sang ang reng tak hi a lo awm a, tui tlem azawng a khaw thla bawk a. Kham pang chu thangin a bawh hle a, hruizam a uai hnuang a, chhengchhe hle bawk a. A hnuai ruam remchang laiah chuan li lian ang reng tak hi a awm a, chu li chu kan han en chiang a, nghate leh kaikuang an lo tam em em mai a, 'Ekhai, heihi thiar dan zawn a ngai a ni, he liah ringawt pawh hian eikhawp chu kan man thei ang chu' ka ti a. Kan phur hle a, chu li thliar tur chuan rilru kan siam ta a.

Ngaiha leh Siamtea chuan a thliarna tur an lo siam a, an tuthlawh ken chuan thahnem ngai takin tui kawng an sial tarh tarh a. Kei chuan a hna lak penna turin changel ka sat a, mahni tawkah kan buai hlawm hle a. Kan han thliar ta chu rinai takin a hna a lo chak reuh a, chung lam atanga rawn khawh thla bak hnuai lam atang hian hna a lo nei tho hi a lo ni a. A sawt lo hle na a, rei ngial kan beih hnu chuan kan thliar kang thei ta hram a. 

Kan hmuh lawk ang ngeiin nghazawngek, dawntial leh kaikuang chu a lo tam nangiang mai a. Kan han veh ta chu leh, 'Kha pawh, kha pawh' kan ti deuh reng mai a, a nuam duh hle mai. Kaikuangte chu a thum hian kan thum tawn tawn mai a, nuam ve tak a ni. Kan duh tawk kan man hnu chuan kan han chhung khawm a, nghabur lian tak pahnih ka siam a, a khat ta ve ve a, chhungtlai chu kan man ta der mai. Ka rilru te tein, 'Vawiin chu kan hlawhtling dawn hle mai, ka pa pawh tumbu ringawt chu ka hlui tawh lovang chu. Ka nu paw'n vawiin tlai chu a chhum hang ngei dawn e' ka ti a, ka hlim ru hle a.

Chawhnu dar 1:00 vel a ni a, eikhawp chu man tawh tho mah ila, haw nan a la hma deuh avangin Ngaiha chuan, 'Tirawh u, lengkir chhak lamah khian li hnih khat vel thliar tur a la awm ang. Patling ramchhuak haw nan chuan duh aiin ni a la tlangsang deuh tlat' a ti a. 'Nie, li khat tal chu i han thliar leh ila, tichuan, haw zai kan rel dawn nia. Mahse, he lengkir hi helna tur pawh a va awm hmel loh ve, hrui zamah hian kan ban chhoh mai loh chuan...' ka tih lai chuan Siamtea chuan, 'Kei ka naupang ber a, ka zang ber bawk a, ka'n lawn hmasa ber ang e' a lo ti thuai a. 

Hrui tam tak chu zam mah se, patling meuh han uai chhoh nana rin tak tak ngam a awm meuh loh avangin, 'Siamtea hi a zang deuh ang a, lawn hmasa ber sela, tichuan, ramhrui lian deuh satin rawn thlak thla sela, kan uai chho ve thei ang chu' ka ti a. Ngaiha chuan, 'A tha khawp ang chu, khi, hruipui te pawh a zam duah a lawm' a tih rual chuan lungpui tohlawt remchang laiah chuan ka ding a, Siamtea chu kokichhuanin hruizamah chuan ka ban chhohtir ta a.

Rei ngial a ban chhoh hnu chuan a lawn chhuak thei ta hram a, 'Ramhrui sei deuh hlek kha han chhat la, rawn thlak thla rawh le' tiin ka'n au zui a. 'Aw le' tih leh chhak lama chhoh chu a rual a. 'Lian deuh han sah mai tur a va vang e...' a ti nang nang a. Nakin deuhah chuan, 'Aw le, helaia hi hrui khat lian deuh hlek chu a awm e. Mahse, a sei zo lo deuh maithei a ni' a ti a, a sat ri ta karh karh a. A sat chhum vel chiah ang tihah chuan ring zet hian Siamtea chu a rak ta thawt mai a. 'Ka duh lo, ka duh lo. Min thlah rawh, tu nge i nih?' tiin a au zui ta chiam chiam mai a. Kan hlauthawng chuan, 'Siamte, Siamte, eng nge ni? Tu nge a?' tiin kan au vak vak a. Mangang auraw tih hriat takin, 'Ka hre lo, hei tu emawni pa lianpuiin min man a nia. Ka hlau, ka duh lo, U Rinsang, U Ngaih, min rawn chhan r'u...' a ti chul a.

Ngaiha nen chuan kham hnuai lamah kan la awm si a, Siamtea chu kan han hmuh phak chiah loh avangin lengkir chungah chuan eng thil nge thleng tih pawh kan hre thei lova. Uai chhoh ve tum chuan rang takin hrui zamah chuan kan ban ve nghal a. 'Siamte, Siamte' tiin kan au zui reng a, mahse, min chhang tur a awm ta lo. Uaina tur mumal chu awm chiah lo mah sela, mangan thilah chuan rinaiin a lo tih theih khawp mai, kar lovah Ngaiha nen chuan kan lawn chhuak ve ta thuai a. A lawn chhuak hmasa zawk ka ni a, ka thil han hmuh chuan min thawng kher mai. Khati ang em em a, hmelchhia kha ka la hmu ngai love. 

Lui kam chhak deuh hlekah chuan Palian em em mai, feet 9 vel laia sang, a chhip atanga a ke ler thleng hmul khat tlat mai hian Siamtea chu a lo pawm bet tlat mai a.

Ka rin leh beisei loh lutuk mai thil ka han hmu phut mai chu ka phu chiang kher mai. Ka hmuh rual rualin, ka chempui ah chu ka phawrh nghal a, 'Thlah nghal rawh. Tu nge i nih? Siamtea kha thlah nghal rawh' tiin ka au tuar tuar a. Ka bula thingte chu inhrosak nan ka sat vak vak bawk a, chuti anga ka tih takah chuan paliana chuan Siamtea chu a thlah a, a chhak kham ko sang pui maiah chuan a ban chho ta zut zut a, kar lovah a bo zui ta a ni.

A kal liam chiah tihah chuan Ngaiha pawh a rawn lawn chhuak ve thei ta hram a, 'I va au nasa ve, eng thil nge ni a?' tiin min zawt a, ka tha a la khurh nasat em avangin ka chhang lawk thei lova. Hlauthawng takin Siamtea awmna lamah chuan kan tlan chho nghal a, lungpui chung zawl remchang laiah hian a lo let ngat mai a. A kawr hak chu hmun thum vel laiah a lo tet a, a banah chuan na taka hmerna tih hriat takin a duk val kulh mai bawk a. Ngaiha chuan a banrek chu a'n hmet a, 'A marphu chu a la awm e, a rawn harhchhuak ve mai ang' a ti a. A kut leh a kephahte chu ka'n tuai nawk nawk a, nakin deuhah chuan a rawn harh chhuak ve leh ta a.

A rawn harh chhuah rual chuan, 'Ka duh lo, ka duh lo' tiin a rawn rak zui a. Ngaiha chuan, 'Siamte, Siamte, keimah i u ngaiha ka ni e. Engmah hlauh tur a awm tawh lo, a kal bo daih tawh' a ti a. 

Chutia Ngaiha'n a sawi zawh rual chuan kan chhak kham atang chuan mi sawmhnih rual zet tur hi za em em mai hian an rawn nui ta hawk hawk mai a. Siamtea hlau lutuk chuan Ngaiha chu a kuah chawt a, a khur nghal zawih zawih a, 'U Ngaih, chu mite chu an nih chu, min rawn hruai an tum a nia. Ka duh lo, min chhan rawh. Ramhuai, Ramhuai...!!!' tiin a rak chul a, hawi pawh a rawn hawi chhuak ngam lova.

An hmel hmuh tur pawh awm si lo, chutia an rawn nuih tak chiam chiamah chuan ka inti huai lui a, theihtawpin ka hlauhna te chu dahthat ka tum a. Ka thutna atang chuan tho chhuakin, 'Tute nge in nih? In duh chuan rawn kal ta che u. I lo inchapchar law law teh ang. Ka hlau hlek lo che u a nia, in zinga a tha ber rawn thawh chhuak rawh u.' tiin ka'n au vak vak a. Ka chempui te chu boruakah ka vai chiam chiam a.

Chutia ka'n inhrosak takah chuan thawklehkhatah thli a rawn tleh ta chiam mai a, men harsa khawpin hnahthel te chu a rawn leng ur ur a. Kan chhak kham koa thing leh raw hungte chu a tlu mai dawn emaw tih mai tur khawpin a auh ri tuar tuar mai bawk a. Paliana lawn chhohna kham ko vela lung te chu a min ta emaw tih mai turin a rawn ri thla hum hum mai bawk a. Ngaiha chuan, 'Rinsang, Rinsang, duh tawk rawh. Khatia cho chi an ni lo. Kham huai an nih kha, i hneh chuang lovang. At so suh. a rang a rangin heta tang hian insaseng nghal ang. Lo kal rawh, vatin.' tih leh Siamtea chu puak a rual a. Thli thaw vuk vuk karah chuan harsa takin lengkirah chuan kan ban thla leh ta a.

Hmanhmawh baklengin lui dung chu kan zawh thla a, kan innghahna pawh kan thleng thla ta thuai a. Kan thawmhnaw te chu kan ak sawk sawk a, chaw pawh fak lovin kan haw ta nghal a ni. Siamtea chu a la chauh em avangin a kal hleithei lova, kawngtluan chuan kan inpuak chhawk a, naupang mah ni se, lam a hla tham a, a hahthlak duh ve hle mai. In kan thlen chuan Siamtea chu a pang a sa hle a, an in lamah pawh kawi lovin damdawi inah kan tlang chhohpui nghal a. 

A khawsik a lo sang hle a, doctor chuan nachhawkna sang deuha a jection hnu chuan, 'A ngaihtuahawm tawh love, admit em em pawh a ngai lovang. Han nghak deuh ula, tihian a khawsik hi a rawn reh ang a. Damdawi dang ka chawh cheu hi in eitir bawk ang a, a dam chho mai ang' a ti a. Minute 20 vel kan nghah hnu chuan a khawsik pawh a rawn reh fel ta a. 

In lamah kan inpaw hawng leh ta a.

Siamtea te in kan thlen chuan kan thil tawn chu a chhungte chuan min lo zawt chiam ang tih ka hlauh avangin, Ngaiha hnenah chuan, 'Kan sa hawn kha chu tikhan in duh ang angin lo siam rem ula, ka va tlang phei ve phawt ang e' ka ti a, inchhung pawh lut lovin kan in lamah ka phei ta daih a. 

Kan in ka va thlen chuan ka pa hian tual zawlah hnang a lo hlai dalh dalh mai a, min han hmu thut chu, 'Ehe, Rina chu eng nge a awmzia, in lo va haw hma ve a, man tur a awm meuh nange?' a ti a. 'Boruak dang deuh kan nei atin lawm mawle, ka chau deuh tlat.' tih leh inchhunga luh chu ka rual a, thutthlengseiah chuan ka mu nghal tawp a.

'Harh teh, harh teh Rina, hei Siamtea chhungte leh Ngaiha te an lo leng a nia' tiin ka nu chuan min rawn sawi nawk nawk a. Ka chauh deuh avangin ka haw kha ka lo muhil zui chu niin, tlai chawei a lo hun dawn ruai tawh a. Chutia Siamtea chhungte meuh an lo len takah chuan chhun lama kan thil tawn chu a kip a kawiin ka sawi ta vek a, ka pa chuan uluk deuhin a lo ngaithla a. 

Chutah, 'Kham huai a nih ngei chu, khulai ram leh a chhehvel khu tun hma atang tawha sawi nasat thin kha a ni reng reng a, Ramhuai tamna ram nia sawi thin a nih avangin kal fo loh a tha ang' a ti a.